Literackie epizody

Gmina Stubno nie może się poszczycić tak bogatymi tradycjami literackimi jak chociażby pobliska Medyka (ze słynnym rodem Pawlikowskich) czy Dubiecko (miejsce urodzenia Ignacego Krasickiego), jednak wieś posiada ciekawy XIX-wieczny literacki epizod. W roku 1831 ukazała się dwutomowa powieść autorstwa Stanisława Jaszowskiego "Bitwa pod Stubnem". Była to, wzorowana na utworach Waltera Scotta, powieść historyczna o wojnie polsko-węgierskiej z końca XIV wieku, napisana w konwencji sensacyjno-romantycznej. Podobnie jak i inne utwory tego autora, cieszyła się przez pewien czas sporą popularnością.

Pisarz historyczny Władysław Łoziński w swym najsłynniejszym, wydanym w 1903 roku, dziele "Prawem i lewem", opisując obyczaje na Rusi Czerwonej w XVII wieku, wspomina chłopów ze Starzawy, którzy dekretem króla Stefana "mieli robić tylko jeden dzień w tygodniu z każdego półdworzyska, a podwód wolno ich było używać tylko do najbliższych miasteczek. Czynszu płacili tylko po 10 groszy od półdworzyska, owsa dannego brał dzierżawca tylko po pół beczki".

Niestety, nowy dzierżawca Hieronim Ciechanowski nie był już tak łaskawy: "każe im już wozić ciężary w dalekie strony, do Jaślisk i Rymanowa, żyta każe ładować na jeden wóz po dwie kłodzie miary przemyskiej". Ponadto dzierżawca ściągał od chłopów "po 16 groszy na drwa i po 8 łokci przędzy". Czary chłopskiej goryczy dopełniły dalsze obowiązki: "Kiedy parobczak się żeni, ma dać do dworu 12 łokci płótna. Z barci starzawskich wybiera Ciechanowski tytułem dani miodowej po 30 grzywien, choć nie masz już nic lasów w Starzawie i barcie poginęły".